İnsan sağlığını etkileyen tedavilerin tümünü olduğu gibi saç ekimini de yalnızca operasyon süreci ile değerlendirmek büyük bir yanılgı olup, tedaviden maksimum verim alınmabilmesi adına operasyon öncesinde ve sonrasında üzerinde durulması gereken birtakım noktaların mevcudiyeti kabul edilmeli ve tedavi planı bu noktalar dikkate alınarak oluşturulmalıdır. Tedavi planı içerisinde saç ekiminden sonra dikkat edilmesi gereken alanlar içerisinde yer alan noktalardan biri de saç ekimi sonrası beslenmedir.
Saç Ekimi Sonrası Beslenme Nasıl Olmalıdır ?
Saç ekim operasyonu sonrasındaki iyileşme süreci üzerinde doğrudan etki sahibi olan beslenme faktörünün tüm yönleriyle detaylı incelenebilmesi, ‘ Saç ekimi sonrası beslenme nasıl olmalıdır ?‘ sorusunun yanıtı etrafında gelişen çerçevenin ne denli genişletildiği ile doğrudan ilgilidir. Saç ekimi, gerek operasyon öncesi gerekse de operasyon sonrasındaki süreç ile bir bütün olarak değerlendirilmeli ve operasyonun başarısı üzerinde etki sahibi olacak tüm faktörler arasındaki ilişkiler dikkate alınmalıdır. Dolayısıyla saç ekimi sonrası beslenmede saç gelişimine yardımcı olan besinler, vitaminler ya da minerallerin yanı sıra iyileşme sürecini olumsuz yönde etkileyecen olan sigara, alkol vb. faktörlerin etkisi de irdelenmelidir. Bu açıdan bakıldığında; saç gelişimini olumlu yönde etkileyen vitamin ve minerallerin belirlenerek, bu vitamin ve mineralleri içerisinde barındıran besinlerin yoğunlukta yer aldığı öğünlerin planlanmasının gerekliliği görülür.
Saça iyi gelen vitaminler; A, E, C, D ve B vitaminleri olarak sıralanmakla birlikte, her vitamin grubunun saçlar üzerindeki etki derecesinin farklı olduğu dikkate almak gerekir. Saç sağlığı ve gelişimi üzerinde ağırlıklı etkiye sahip olan vitamin grubu, B vitaminleridir. B vitaminleri içerisinde ise özellikle B12 ve toplum arasında biotin olarak da bilinen B7 vitaminin, saç sağlığı üzerinde oldukça önemli etkileri vardır. Bir diğer adı H vitamini olan B7 vitamini her ne kadar hemen her besinde bulunsa da ağırlıklı olarak yumurta sarısı, badem, yer fıstığı ve soyada bulunur ve besinlerle dışarıdan alınabilmesinin yanı sıra ince bağırsak bakterileri tarafından da sentezlenebilir özelliğe sahiptir. B7 vitaminiyle ilgili açılması gereken bir parantez de, yalnızca saç sağlığı özelinde değil, cilt sağlığının bütününde etkin bir vitamin olduğudur. B7 vitamininin saç sağlığı üzerindeki etkileri dikkate alınırsa; yapısında yoğun B7 bulunduran yumurta sarısı gibi besinlerin, saç ekimi sonrası beslenme sürecinde dikkate alınması gereken ilk besin gruplarını teşkil ettiğini söylemek mümkündür.
Sebzelerde oldukça düşük bir yoğunluğa sahip olan ve ağırlıklı olarak hayvansal gıdalardan temin edilmesi gereken B12 vitamini, oksijen iletimini sağlayan ve kompleks bir protein yapısına sahip olan hemoglabin üretimini tetikleyerek saçların büyüme ve iyileşme sürecine katkı sağlar. B12 vitaminin et, balık, süt gibi protein ağırlıklı gıdalarda bulunduğunu dikkate alarak tam bu noktada; ‘ Saça hangi vitamin iyi gelir ?’ sorusunu yanıtlamaya ara vererek, proteinlerin saç üzerindeki etkisinden bahsetmek gerekir. Saç, deri ve tırnağın yapısındaki temel noktayı oluşturan keratin, protein kaynaklı bir maddedir ve dolayısıyla saç sağlığı ve gelişimi üzerinde proteinler doğrudan etki sahibi olan bir besin grubudur. Nitekim vücut genelinde bakıldığında doku onarımı için gerekli en önemli besin grubu olan proteinlerin vücuttaki eksikliği oldukça şiddetli şekilde hissedilir. Tüm bunlara bakıldığında; saç ekim operasyonu sonrasındaki süreçte tüketilecek olan et, süt ya da balık tarzı hayvansal gıdaların, iyileşme sürecinin kısalmasına hem B12, hem de protein yönünden katkı sağlayacağı net bir şekilde görülür.
Saç dökülmesi üzerinde etki sahibi olması dolayısıyla operasyon sonrasındaki süreçte, saç ekimi sonrası vitamin noktasında dikkate alınması gereken vitamin gruplarından biri olan D vitaminleri, güneş ışınlarının cilde temasında aktifleşir ve portokal, balık, yumurta, balık yağı gibi hayvansal gıdalarda yoğun olarak bulunur. Dolayısıyla bu aşamaya kadar incelenen vitamin gruplarına bakıldığında saç ekimi sonrası beslenme için ağırlıklı olarak hayvansal gıdaların önerilebileceğini ve protein yönünden zengin gıdalarla programlanan öğünlerin iyileşme sürecine büyük ölçekte katkı sağlayabileceğini ifade etmek gerekir.
Saç Ekimi Sonrası Beslenme Tavsiyeleri
Saç ekimi sonrası vitamin noktasında sürece katkı sağlayan vitaminleri genel hatlarıyla değerlendirdikten sonra, operasyon sonrası beslenme süreciyle ilgili kritik noktalardan ve uzman tavsiyelerinden bahsetmek gerekir. Saçları güçlendiren yiyecekler olarak da değerlendirilen besin grupları ve genel akışı itibariyle süreci şu şekilde detaylandırmak mümkündür;
Doğru Öğünlerle Düzenle Beslenme
Beslenme süreciyle ilgili en temel nokta doğru beslenme programının belirlenmesi ve bu programın operasyon sonrasında, çoğu zaman öncesinde de, düzenli olarak takip edilmesidir. Burada dikkat çekilmesi gereken nokta; doğru beslenme programınını belirlemenin tek başına yeterli olmayacağı, belirlenen besinlerin düzenli olarak tüketilmediği takdirde iyileşme sürecine yalnızca ufak dokunuşlar yapacağıdır. Bir önceki paragraflarda ifade edilen besin gruplarına ek olarak burada sıvı tüketiminden kısaca bahsetmek gerekir. Bilindiği üzere saç ekimi sonrası terleme oldukça önemli bir parametredir ve tedavinin başarısı yani saç köklerinin sağlığı açısından kritik bir noktadır. Operasyon sonrasında terlemenin belirli bir seviye tutulabilmesi adına sıvı tüketimine dikkat edilmesi ve bu noktada aşırıya kaçmayacak şekilde davranılması gerekir.
Öğün Aralıkları ve Yoğunluğu
Operasyondan sonra rahat bir iyileşme süreci geçirilebilmesi adına ağır öğünlerden uzak durulmalı, hafif fakat besleyici yönü zengin öğünlerin tüketimine özen gösterilmelidir. Özellikle operasyon öncesi yapılacak olan hafif bir kahvaltı ya da öğle yemeğini takip eden iki günlük süreçte de bu anlayışı devam ettirmek, saç ekimi sonrası için en kritik periyodun sorunsuz atlatılmasına yardımcı olacaktır. Öğün yoğunluğu noktasında parantez açılması gereken bir alan da hiç şüphesiz ara öğünlerdir. Bir önceki paragraflarda yoğun olarak ifade edilen B7 yani biotinin özellikle badem tarzı kuruyemiş olarak tabir edilen besin maddelerinde yoğun olarak bulunması, ara öğünlerde meyve tercihine ek olarak kuruyemiş tercihinin de dikkate alınmasını gerektirir.
İyileşme Sürecini Sekteye Uğratacak Besinlerden Uzak Durulması
Saç ekimi sonrası iyileşme süreci üzerinde en önemli olumsuz ivmeyi yaratan besin grupları; asitli ve baharatlı yiyecekler ile her ne kadar doğrudan besin maddesi olmasa da literatür gereği bu alanda değerlendirilen alkol ve sigaradır. Asitli ve baharatlı yiyecekler sindirim sistemi üzerinde yapacağı olumsuz etkiyle doğrudan saç köklerinin sağlığını etkilemese de hastanın iyileşme süreci boyunca aradığı dinlenme ortamının oluşmasını engelleyecektir. Alkol ve sigara noktasında ise; operasyon sonrası süreçte en az 15 gün boyunca alkol ve sigaradan uzak durulmasının gerekliliği araçtırmalar neticesinde ortaya konmuş ve bu ikilinin, saç ekimi operasyonlarının tüm süreci boyunca saf dışı bırakılması gerektiği uzmanların ortak görüşü haline gelmiştir.
Saç ekimi sonrası beslenme süreciyle ilgili kritik noktalar temel olarak üç aşamada gruplandırılsa da, operasyon sonraki süreçte hastanın dikkat edilmesi gereken birçok faktörün olduğunu ve bu faktörlerin her birinin komplike bir sistem gibi etkileşim içerisinde olduğunun altı çizilmelidir. Dolayısıyla ‘ Saç ekimi sonrası beslenme nasıl olmalıdır ?‘ sorusuna yanıt verirken, yalnızca alkol ve sigara kullanımı değil, saç ekimi sonrası yıkama, operasyon sonrası bandaj çıkartma gibi kritik diğer faktörler ile etkileşimlerini dikkate almak doğru bir yaklaşım olacaktır.
