Saç Ekimi: Detaylı Bir Rehber

Saç ekimi günümüzde sıklıkla tercih edilen bir prosedür haline gelmiştir. Saç kişilerin sosyal hayatında, dış görünüşlerini etkileyen derinin eklerindendir. Saçlı görünüm özellikle erkeklerde psiko-sosyal açıdan incelendiğinde önemli bir unsur olarak görülmektedir. Yapılan bir çok araştırmada saç dökülmesinin kişilerin psikolojik durumunu olumsuz etkilediği gözlemlenmektedir. Kore’de yapılan bir araştırmada saçlı erkekler kel erkeklere göre daha sağlıklı ve çekici bulunmuştur. Ayrıca Amerika’da yapılan bir araştırmada satış personellerinin dış görünüşlerinin başarı oranlarına etki ettiği görülmektedir. Kellik genelde bu sorunu yaşamayan insanlar için önemsiz görülse de bu sorunla yüzleşen insanlar için çok ciddi bir problem olabilir. Kel insanların aile ve arkadaş çevresi genelde “kafana takma”, “boş ver saçsız olmak daha iyi” gibi genel geçer kavramlarla geçiştirmektedir. Her ne kadar bu şekilde algılansa da kellik sorunu anlayış gerektirmektedir.

Kişiler saçları dökülmeye başladığında genellikle bu konuda internet üzerinden araştırma yapmaktadır. Süreç neredeyse herkeste aynı başlar. Araştırmalar sonucu kişiler genelde “biberiye yağı”, “saç serumları”, “dermaroller” gibi ürünleri evde uygulamaya başlarlar. İlk dönemlerde sonuç alabilenler olsa da uzun vadede bu uygulamalar yetersiz kalmakla beraber kişi tıbbi destek arayışına girer. Tıbbi destek arayışında genelde destekleyici tedaviler ve saç ekimi gibi tavsiyelerle karşılaşan kişiler, doğru sıralamada uygulanmayan tedaviler ile başarısız olurlar ve ömür boyu kötü görünümlü bir saça sahip olabilirler. Bu durumda bizimle iletişime geçen ne kadar fazla insan olduğunu tahmin bile edemezsiniz!!

Peki nereden başlamalıyım? Hangi tedaviye uygunum? İşte bu soruların yanıtlarını size bu yazımızda vermeye çalışacağız.

Öncelikle vücudumuzda iki ana türde saç bulunur: vücutta kısa ve ince “vellus” tüyler (şeftali tüyü) ve daha uzun ve kalın olan “terminal” tüyler bulunur. Vellus saçlar cildinizi korur ve vücudunuzunda ısı regülasyonuna yardımcı olur. Bu küçük tüyleri yüzünüzde, boynunuzda, kollarınızda, bacaklarınızda ve gövdenizde bulabilirsiniz. Terminal saçların örnekleri arasında baştaki saçlar, yüz kılları, kirpikler, kaşlar, genital bölge kılları, göğüs kılları ve karın kılları bulunur. Vücudumuzda tüylenme doğuştan itibaren başlar, erkeklik hormonunun arttığı büluğ çağında sakalların şekillenmesiyle neredeyse son halini alır. Saç tiplerini size anlatmamızın sebebi, saçların yapısına hakim olmanızı böylece tedavileri daha iyi anlamanızı sağlayacaktır.

Kafamızın şakak, orta ve tepe bölgesinde bulunan saçlarda bulunan erkeklik hormonunu algılayan reseptörler vardır. Androgenetik alopesi, androjenlere (erkeklik hormonu) aşırı yanıt oluşmasına genetik olarak belirlenmiş bir bozukluktur. Bu durum, ergenlik döneminden sonra herhangi bir zamanda başlayan, saç derisinin terminal saçlarının ilerleyici kaybı ile karakterize edilir. Androgenetik alopesi erkeklerin ve kadınların %50’sini etkileyebilir. Genellikle saç dökülmesinin kalıcı bir tedavisi yoktur. (Diğer saç dökülmesi tipleri için tıklayınız.)Medikal olanaklar saç dökülmesini yavaşlatmaya ve süreli olarak durdurmaya imkan yaratmaktadır. Bazı kişilerde saç dökülmesi sonrası evde uygulanan tedaviler ile saçlı kafa derisinde kıllanma artmaktadır. Fakat bilinenin aksine bu kıllanma saçlarımızı oluşturan terminal saç foliküllerinin yeniden canlanması ve artması değildir. Vücudumuzun her yerinde bulunan bahsetmiş olduğumuz “vellus tüylerindeki” artış kişileri umutlandırır. 6-8 ay gibi bir zaman harcanarak sadece 1.00-1.50mm uzayan bu tüyler ne yazık ki hiç bir zaman “terminal tüyler” kadar uzamaz ve kalınlaşmaz. Kişiye dolgun ve uzayan saçlı bir görünüm kazandırmaz.

İşte bu süreci kötüye kullanan bir çok kozmetik üretici ve uygulayıcı vardır. 

Vellus kılları hedef alan uygulamalar ile kişilerde bir nebze inanç sağlanarak, çoklu seanslar ile çeşitli içerikler saçlı deriye uygulanır. Bir müddet sonra yanıt durur, kişi istediği saçlara ulaşamaz. Sürecin uzunluğu ve zahmeti kişiyi uygulamalardan uzaklaştırır. Sonuçta kişi istediği dolgun saçlı görünüme ulaşamaz. Harcadığı para ise tabir-i caizse boşa gider. Hedeflerimizi bu doğrultuda belirlemek bizi hem zahmetten hem de maddi kayıplardan koruyacaktır.

Bu yazımızda samimiyetimizi ve etik bakış açımızı anlamanız için size şunu açıkça belirtmek isteriz. “Saç ekimi saç dökülmesini durduran bir işlem değildir. ” 

Saç dökülmesi erkeklerde erken yaşlarda şakak ve tepe bölgesinde seyreklik, yavaş uzama, saç tellerinin ense saçlarına göre daha açık renkte olması ile kendini gösterir. Bu durumda ilk tercih saç ekimi değildir. Saç dökülmesine etkisi FDA tarafından kanıtlanmış 2 adet ilaç vardır.  Bu ilaçlar erken dönemde başlanıldığında saç dökülmesini “kullanıldığı süreç boyunca” durdururlar. Fakat bilinmelidir ki bu ilaçların kullanımı bırakıldığında saç dökülmesi tekrarlayabilir. Bu medikal tedavilerin yanında uygulanan destekleyici klinik tedaviler, başarı olasılığını arttırır. Böylece kişi saçlarını “tedaviye devam ettiği sürece” koruyabilir. Erken yaşta başlayan saç dökülmesinde, özellikle alın ve şakak bölgesi belirgin şekilde gerilemiş ise sadece bu bölgeye saç ekimi düşünülebilir.

Erken evre saç dökülmesi ve saç ekimi:

Yandaki olguyu beraber inceleyelim; 

Olgu 23 yaşında tarafımıza saç dökülmesi şikayeti ile İtalya’dan başvurdu. Görüldüğü üzere şakak bölgelerinde ve alın çizgisinde geriye doğru açılma var. Fakat orta ve tepe bölgesinde şuan için yoğun bir saç dökülmesi bulgusu yok.

Bu gibi dökülmelere sahip hastalar, şakaklarda ve alın çizgisinde saçlı görünüm %50 den az olduğu için sadece bu bölgelere saç ekimi yaptırabilirler. Fakat yaş erken olduğundan ileride orta ve tepe kısmında dökülme riski olduğu unutulmamalıdır. İçinizden peki buralara da sıklaştırma için saç ekimi yapılamaz mı? diye duyar gibiyiz. Ama maalesef bu bölgeler şuanda saçlı olduğundan dolayı saç ekimi için uygun değildir. Hastaya bu bölgeler için yukarıda yazılan medikal tedaviler önerilmiş ve ön saç çizgisine saç ekimi yapılmıştır. İleride orta ve tepe bölgesinde oluşacak duruma göre 2. seans saç ekimi planlanabilir. Saç ekimi maddi açıdan ve cerrahi bir işlem olduğundan bazı hastalar bu gibi durumlarda “bir miktar ortaya ve tepeye de ekim yapamaz mıyız?” diye bir soru ile gelirler. Bu kolun daha kırılmadan alçıya alınmasını istemekle aynı mantıktadır. Belirtilen bölgelere yapılan saç ekimi o bölgelerdeki saç dökülmemesini durdurmamakla beraber, oluşacak travmadan dolayı saç dökülmesini şiddetlendirebilir ve sonuç olarak kişiye tatmin edecek düzeyde olmaz. Hastalar genelde bu durumlarda “doğru ve etik bilgiden” ziyade “duymak istediklerini duydukları” yerleri seçme eğilimindedirler. Sonuç neresi seçilirse seçilsin değişmez. İleride bu bölgelerde saç dökülmesi başladığında ikinci seans bir saç ekimi kaçınılmaz olacaktır.

İleri evre saç dökülmesi ve saç ekimi:

Saç ekimine ikinci en çok karşılaşılan durum kellik düzeyine göre saçsız alanın ne kadar kapanıp kapanmayacağı sorunsalıdır. Aşağıdaki olgu Norwood-7 denilen en ileri düzeyde bir saç dökülmesine sahiptir. Bu dökülmeye sahip hastalar genelde şu soruyu sorarlar.

“İki seansta olsa tüm alanı kapatamaz mıyız?” Cevap yine hayır olacaktır. Fakat bu hastalarda da yine “duymak istediklerini duydukları” yerleri seçme eğilimi görülür. Uzun zaman ve işlemlerden sonra yine de istenilen görüntü yakalanamaz. Şöyle düşünün elinizde 100 metre kare için yeterli olacak miktarda çim tohumu var. Fakat çimlendirmek istediğiniz alan 1000 metre kare büyüklüğünde. Buradan çıkacak sorular şunlar olacaktır.

• Bu miktarda tohum ile bin metre kare alanı istenen sıklıkta çimlendirebilir misiniz?
• Aynı miktardaki tohumu iki seferde serpiştirseniz tüm alanı çimlendirmek mümkün olur mu?
• 1000 metrekare alana 100 metre karelik tohum atıldığında görüntü nasıl olur?

Şimdi durum aklınızda daha iyi şekillenmiştir. Bu gibi saç dökülmesi olan kişilerde saç ekimi farklı bir şekilde planlanır. Önden bakıldığında kafanın orta kısmına doğru yüksekliği artan, tam verteks konumunda ise yüksekliği azalan bir yapısı vardır. Bu yüzden size önden bakıldığında yüksekliği en fazla olduğu verteksnoktasına kadar olan alanı görürsünüz. Bunu ayna karşısına geçerek deneyebilirsiniz. Elinizi kafanızın en yüksek noktasına koyun, bu noktadan biraz daha arkaya giderek herhangi bir noktaya kalem ile iz yapın. Ayna karşısında dik durarak baktığınızda bu noktayı göremezsiniz. İşte kafanın bu şekilde olan anatomik yapısından faydalanılarak bir saç ekimi planlanabilir. Şimdi size ön saç çizgisinin kişiyi nasıl değiştirdiğini çok açık şekilde sergileyen bir resim paylaşacağız.

“Gerçekçi beklentiler içinde olmak ilk anda üzücü olsa da uzun vadede mutluluk getirir.”

 

Yandaki resimde açık bir şekilde anlatmak istediğimizi anlayabilirsiniz. 

Bu görüntü  saç ekimi ile ileri derece kellik yaşayan kişilerde sağlanabilecek bir görüntüdür. Donör bölgesinin verimine göre bu görüntü artabilir. Fakat böyle bir cerrahi planlama ile saç ekimiyle kişinin mevcut görünümüne katkı sağlayacak gerçekçi bir beklenti oluşturulur.

Sonuç:

Yukarıdaki yazımızda saç ekimi hakkında merak edilenler ve örnekler incelendiğinde saç dökülmelerinde

-Medikal tedavinin yeri zamanlaması ve katkıları

-Erken yaşlarda saç dökülmesinde yapılacak orta ve uzun vadeli plan

-İleri derecede saç dökülmesinde olması gereken beklentiler ile alakalı

Sizleri aydınlatmaya çalıştık. Bu yazıya akademik bir bakış açısıyla katkıda bulunan O.Gürcan ERGEN hocamıza teşekkür eder, sizlere sağlıklı günler dileriz.